Cmentarz żydowski w Kamieniu Pomorskim, tzw. KIRKUT – KIRCHHOF, założono na początku XIX wieku[1.1]. Wiadomo też, że już przed rokiem 1800 Abraham Lewin pełnił w gminie funkcję grabarza. Wówczas określano położenie znajdującego sie na wzgórzu cmentarza jako „cmentarz przed miastem“[1.2]

Wiadomo że znajdował sie on pomiędzy dzisiejszymi ulicami Rejtana i Chrobrego (wówczas prawdopodobnie był to obszar między Mühlenstraße (ulica Młynarska) a Feldstraße (ulica Polna)[1.3]). Obszar cmentarza był niewielki, jego trójkątna powierzchnia wynosiła ok. 0,18 ha.

Co ciekawe, cmantarz, na którym ostatni pochówek miał miejsce w 1931 roku, nie został zniszczony przez hitlerowców. Cmentarz ostatecznie zamknięto 16 listopada 1961 roku, na polecenie Wydziału Spraw Wewnętrznych Wojewódzkiej Rady Narodowej. Siedem lat później, podczas kampanii antysemickej z polecenia ministra Spraw Wewnętrznych władze wojewódzkie w Szczecinie nakazały Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kamieniu Pomorskim likwidację cmentarza. Wywieziono wówczas szczątki tam pochowanych, wraz z nagrobkami[1.1.1].

Nie zachowało się nic, co wskazywałoby że obszar ten pełnił niegdyś funkcję cmentarza. Potwierdziła to dawna mieszkanka Kamienia Pomorskiego, która w 1990 odwiedziła to miejsce[1.4]. Dopiero 14 czerwca 1996 roku, z inicjatywy nieistniejącego już Klubu Inteligencji Kamieńskiej, którego szefem był dr Andrzej Ślęzak, oraz burmistrza Anatola Kołoszuka postanowiono oznaczyć to miejsce i postawiono tam tablicę pamiątkową w kształcie macewy. Tablica ta została zniszczona zaledwie kilka dni później. Kolejna próba upamiętnienia miejsca dawnego cmentarza podjęta została z inicjatywy Społecznych Opiekunów Zabytków oraz Towarzystwa Miłośników Ziemi Kamieńskiej, a także dzięki wsparciu finansowemu Gminy Kamień Pomorski. 31 marca 2008 roku na terenie dawnego cmentarza, gdzie obecnie znajdują się tereny zielone, ustawiono obelisk z wyrytym napisem: „Pamięci przedwojennej społeczności żydowskiej w Kamieniu Pomorskim“[1.5].
 

Drukuj
Przypisy
  • [1.1] http://www.kamienpomorski.pl/news.php?readmore=322, [stan na 5 kwietnia 2008].
  • [1.2] Gerhard Salinger, Zur Erinnerung und zum Gedenken. Die einstigen jüdischen Gemeinden Pommerns, tom II, New York 2006, s. 369
  • [1.3] Fritz R. Barran, Städte-Atlas Pommern, wydanie drugie poprawione, Leer 1993, s. 38.
  • [1.1.1] http://www.kamienpomorski.pl/news.php?readmore=322, [stan na 5 kwietnia 2008].
  • [1.4] Gerhard Salinger, Zur Erinnerung und zum Gedenken. Die einstigen jüdischen Gemeinden Pommerns, tom II, New York 2006, s. 376
  • [1.5] http://www.jewish.org.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1314&Itemid=67, [stan na 5 kwietnia 2008].