W sierpniu 1942 i lutym 1943 r. w piwnicach budynku przy ul. Nowolipki 68, działacze konspiracyjnej grupy Oneg Szabat ukryli w metalowych pojemnikach i bańkach na mleko dokumenty Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego, tzw. Archiwum Ringelbluma. Archiwum jest bezcennym źródłem obrazującym Zagładę polskich Żydów.

Wśród zachowanych dokumentów znajdują się m.in.: raporty, druki urzędowe, prasa konspiracyjna wydawana przez ugrupowania polityczne i Oneg Szabat oraz relacje i pamiętniki obrazujące Zagładę. Wagę zbioru docenił Komitet UNESCO, wpisując w 1990 r. Archiwum Ringelbluma na listę „Pamięć Świata”.

Po zakończeniu wojny spod gruzów domu przy ul. Nowolipki 68 (obecny adres: skwer przy ul. Nowolipki 28 i 30) odkopano część zbiorów archiwum: pierwszą część – 18.09.1946, drugą – 01.12.1950. Do dziś, pomimo wielu prób poszukiwań, nie udało się odszukać trzeciej części archiwum, która miała być schowana na terenie posesji przy ul. Świętojerskiej 34 (ob. teren ambasady Chin).

Dom przy ul. Nowolipki 68 został zniszczony w czasie II wojny światowej. Obecnie na jego miejscu znajduje się skwer.

Dzięki wysiłkom prof. Jacka Leociaka, Domu Spotkań z Historią, Ośrodka KARTA, Żydowskiego Instytutu Historycznego, Muzeum Historii Żydów Polskich, Stacji Muranów oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa podjęto starania na rzecz upamiętnienia miejsca ukrycia Archiwum Ringelbluma. W 2010 r. Łukasz Mieszkowski i Michał Urbanek przygotowali projekt pomnika. Ma on formę zagłębionej w ziemi piwnicy z otwartym włazem, z którego wyłania się przezroczysta skrzynka z zatopionym w środku dokumentem[1.1].