Rada Główna Opiekuńcza 1940 r.

– pol. organizacja opieki społ., utworzona II 1940 w Warszawie; po uzyskaniu zgody niem. władz okupacyjnych (V 1940 nadały jej statut) przeniosła swą siedzibę do Krakowa; nawiązywała do swej poprzedniczki działającej w czasie I wojny światowej. RGO obejmowała działalnością charytatywną Polaków (Żydzi i Ukraińcy mieli własne organizacje opieki społ.: Ukr. Radę Gł. oraz Żyd. Samopomoc Społ., która ze względu na eksterminacyjną politykę okupantów wobec Żydów miała znacznie ograniczone możliwości działania); podlegały jej rady opiekuńcze i ich delegatury działające w dystryktach, powiatach i miastach GG (od 1941 pod nazwą Pol. Kom. Opiekuńcze). Prezesi: J. Radziwiłł (do VI 1940), A. Ronikier (do X 1943) i K. Tchórznicki (od XI 1943). RGO m.in. organizowała i prowadziła: kuchnie lud. (1942 ponad 1,7 tys. dla prawie 300 tys. osób), schroniska, zakłady opiekuńcze i domy noclegowe, kolonie dla dzieci, rozdawnictwo żywności i odzieży (dla 200–300 tys. osób rocznie), kursy zawodowe, warsztaty rzem.; udzielała zapomóg pieniężnych; organizowała wysyłkę paczek dla jeńców wojennych i więźniów; przeprowadziła specjalne akcje pomocy dla osób: przesiedlonych do GG z ziem włączonych do III Rzeszy, wysiedlonych mieszkańców Zamojszczyzny, uchodźców z Wołynia, mieszkańców Warszawy podczas powstania i po wypędzeniu z miasta; 1941–44 z pomocy RGO korzystało ok. 700–900 tys. osób rocznie. RGO protestowała również przeciwko terrorowi władz okupacyjnych; środki na prowadzenie działalności (finans. i w naturze) uzyskiwała m.in. od władz okupacyjnych, z pomocy zagranicznej, gł. amer., oraz tajnych dotacji rządu RP na uchodźstwie; pracowało w niej (przeważnie honorowo) ok. 15 tys. osób; I 1945 RGO zakończyła działalność.

B. Kroll Rada Główna Opiekuńcza 1939–1945, Warszawa 1985.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.

– polska organizacja charytatywna, powołana w 1940 roku za zgodą niemieckich władz okupacyjnych, działająca na terenie Generalnego Gubernatorstwa do 1945 roku. Na jej czele stał Adam Ronikier; w październiku 1943 roku zastąpił go Konstaty Tchórznicki. RGO rozdzielała zasiłki pieniężne, żywność i odzież wśród potrzebujących; prowadziła kuchnie ludowe, schroniska, noclegownie, sierocińce, punkty pomocy medycznej; wysyłała paczki więźniom i jeńcom. Specjalnymi akcjami pomocy objęto ludzi wysiedlonych z ziem wcielonych do Rzeszy, przesiedleńców z Zamojszczyzny, a w 1944 roku – warszawiaków zmuszonych do opuszczenia miasta po powstaniu. RGO była finansowana przez władze okupacyjne, z datków prywatnych i instytucji polskich, z dotacji zagranicznych (w tym rządu USA) oraz z tajnych darowizn polskiego rządu emigracyjnego. RGO ściśle współpracowała z Żydowską Samopomocą Społeczną – analogiczną instytucją żydowską.

Hasło powstało w ramach projektu Zapisywanie świata żydowskiego w Polsce, którego autorką jest Anka Grupińska, znana polska dziennikarka i pisarka, specjalizująca się w najnowszej historii Żydów polskich. Projekt ten, zainicjowany w 2006 roku przez Muzeum Historii Żydów Polskich, polega na rejestrowaniu rozmów z polskimi Żydami wszystkich pokoleń.

Drukuj
In order to properly print this page, please use dedicated print button.