Tajne komplety: pierwsze tajne komplety powstawały na ziemiach polskich w okresie zaborów, kiedy władze usuwały język polski ze szkół – inteligencja polska organizowała tajne nauczanie w języku polskim. Tajne nauczanie powstało na wielką skalę w okresie okupacji niemieckiej w latach 1939-1945. Władze niemieckie zlikwidowały polskie szkolnictwo wyższe i średnie, a w szkołach podstawowych zabroniły nauczania historii Polski, literatury polskiej i geografii. Już w 1939 roku nauczyciele utworzyli Tajną Organizację Nauczycielską, która zajęła się koordynacją organizacji „tajnych kompletów”. Zajęcia odbywały się zazwyczaj w kilkuosobowych grupach, w prywatnych mieszkaniach. W roku szkolnym 1943/44 w kompletach prowadzonych przez ok. 5,5 tysiąca nauczycieli uczestniczyło 90 tysięcy uczniów. Nauczanie organizowano na wszystkich poziomach, także akademickim, np. w Warszawie działały: Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Ziem Zachodnich, Politechnika Warszawska, Wolna Wszechnica Polska, Akademia Medyczna, Szkoła Główna Handlowa, Polskie Konserwatorium Muzyczne. Tajne nauczanie było bezwzględnie zwalczane przez niemieckie władze okupacyjne.