Zduny uzyskały prawa miejskie już w 1267 roku. Stanowiły najpierw posiadłość biskupów wrocławskich, w XVI w. – miasto królewskie, później prywatne. Czerpały korzyści z położenia na granicy ze Śląskiem. Od XVI w. funkcjonowała tu komora celna. W XV–XVI w. rozwijał się ośrodek garncarstwa.

W XVII w. protestanccy przybysze z Niemiec i Śląska założyli Nowe Miasto, zwane też Zdunami Niemieckimi; w jego granicach uzyskali od właściciela zapewnienie swobód religijnych. W 1647 r. założyli także w pobliżu nowy ośrodek miejski pod nazwą Sieniutowo. Oba te miasta zostały połączone w 1772 r. ze Zdunami Polskimi.

W XVIII i XIX w. Zduny stanowiły ośrodek sukiennictwa (w 1816 r. — 120 warsztatów), płóciennictwa (60 warsztatów) oraz browarnictwa. W okresie 1793–1919 znajdowały się w zaborze pruskim (w latach 1807–1815 w Księstwie Warszawskim). W tym okresie rozwinęły się też jako ośrodek garbarstwa i szewstwa. W 1875 r. uzyskały połączenie kolejowe na linii Oleśnica – Gniezno. W 1882 r. wystawiono wielką cukrownię.

6 lutego 1919 r. rozgorzały tu zacięte walki powstańców wielkopolskich z przeważającymi siłami Grenzschutzu. W okresie międzywojennym stanowiły należące do Polski miasto graniczne o charakterze rolniczym. W czasie okupacji niemieckiej w latach 1939–1945 zostały wcielone do III Rzeszy, a część mieszkańców wysiedlona do Generalnego Gubernatorstwa.

Od 1999 r. Zduny należą do powiatu krotoszyńskiego w województwie wielkopolskim. W 2003 r. cukrownia stanowiąca od 120 lat najważniejsze w mieście źródło pracy została zamknięta.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.

Drukuj