żydowskie domy dziecka po wojnie – już na zebraniu założycielskim Centralnego Komitetu Żydów w Polsce powołano Wydział Opieki nad Dzieckiem, który od początku zajmował się zakładaniem domów dla sierot żydowskich. Od lata 1944 roku istniał dom dziecka w Lublinie; przebywało w nim 140 dzieci, został później przeniesiony do Petrolesia na Dolnym Śląsku. W 1945 roku założono 8 domów dziecka dla zdrowych dzieci (w Otwocku, w Helenówku pod Łodzią, Chorzowie, Bielsku, Zatrzebiu, Częstochowie, Krakowie i Przemyślu) i 3 ośrodki leczniczo-wychowawcze (w Rabce, Zakopanem i Szczyrku). W sumie skupiały one ok. tysiąca dzieci. Do domów dziecka przyjmowano nie tylko sieroty, ale także dzieci ubogich rodziców, których nie było stać na ich utrzymanie. W związku z repatriacją obywateli polskich z ZSRR, w 1946 roku utworzono kolejne domy dziecka: w Śródborowie, Świdrze, Niemczy i Legnicy. Domy dziecka zakładały też organizacje syjonistyczne: Ichud, He-Chaluc, Ha-Szomer ha-Cair, które przygotowywały dzieci do życia w Palestynie przez naukę języka hebrajskiego i wychowanie w duchu narodowym. Takie ośrodki były m.in. w Łodzi, Warszawie, Szczecinie, Sosnowcu, Zabrzu, Wrocławiu, Wałbrzychu. Działacze syjonistyczni, będący członkami Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, próbowali także wprowadzać elementy ideologii syjonistycznej do nauczania w ośrodkach prowadzonych przez Komitet; powodowało to konflikty z bundowcami i komunistami działającymi także w CKŻP. Zgodnie z wytycznymi CKŻP, dzieci miały być wychowywane w duchu socjalizmu i przywiązania do Polski. Syjoniści ponadto włączyli sieroty do programu nielegalnej emigracji przez Czechosłowację do Palestyny, tzw. Brichy. W ten sposób opuściło Polskę ok. 10 tys. żydowskich dzieci. W latach 1948-1950 domy dziecka CKŻP stopniowo były rozwiązywane lub łączone z polskimi ośrodkami.