Kalendarz hebrajski – system rachuby czasu oparty na cyklu księżycowym i słonecznym. Rok składa się z 12 miesięcy, rozpoczynających się od nowiu, liczących po 29 lub 30 dni, łącznie ma 354 dni. Są to kolejno miesiące: nisan (marzec/kwiecień), ijar (kwiecień/maj), siwan (maj/czerwiec), tamuz (czerwiec/lipiec), aw (lipiec/sierpień), elul (sierpień/wrzesień), tiszri (wrzesień/październik), (mar)cheszwan (październik/listopad), kislew (listopad/grudzień), tewet (grudzień/styczeń), szwat (styczeń/luty), adar (luty/marzec). Nazwy miesięcy wywodzą się z tradycji babilońskiej. Ponieważ rok księżycowy jest krótszy od słonecznego, co 2–3 lata wprowadza się rok przestępny, z dodatkowym miesiącem adar szeni [hebr. drugi adar], dzięki czemu miesiące przypadają o tej samej porze roku. Ponadto co roku dodaje się lub odejmuje po jednym dniu w miesiącu cheszwan (lub marcheszwan) i kislew, które liczą po 29 lub po 30 dni. Pełny cykl kalendarza hebrajskiego zamyka się w okresie 19 lat. Rok religijny zaczyna się wiosną, od miesiąca nisan, w którym obchodzone jest święto Pesach. Nowy rok kalendarzowy przypada natomiast pierwszego dnia miesiąca tiszri (Rosz Ha-szana). Tydzień rozpoczyna się w niedzielę [hebr. jom alef = dzień pierwszy], a kończy w sobotę, czyli w szabat. Sześć dni tygodnia nie ma nazw własnych, kolejne dni zostały ponumerowane. Dobę liczy się od zmierzchu do zmierzchu, dlatego wszystkie święta rozpoczynają się wieczorem [hebr. erew] dnia poprzedniego, np. szabat zaczyna się w piątek po zapadnięciu zmierzchu, o różnej godzinie, w zależności od pory roku. Śladem tej tradycji w chrześcijaństwie jest wigilia Bożego Narodzenia.

Hanna Węgrzynek